Ondokuzuncu yüzyılda Beykoz bölgesinde başlatılmış camcılığın ürünlerini yan yana dizip, bunlara kulağınızı dayarsanız, aslında çok ilginç ve renkli bir yarışın öyküsü dinlersiniz. Çünkü bu camlar yardımıyla, uzun bir süre içinde yaşanmış olan “uluslararası sanayi rekabetini, siyasal kararları, büyük yatırımları, başarısızlıkları, başarıları”, güzel bir cam eser olarak yazılmış, değişik bir dilde dinleyebileceğinize inanıyorum.
Bununla birlikte, tarihi “Beykoz camları”nın belki de asıl önemli yanı, biçimsel güzelliklerinin ötesinde, gerçekte son “iki yüz yılın uluslararası sanayi ve sanat yarışının günümüze kadar gelebilmiş ürünleri” olarak taşıdığı çok yönlü anlamıdır.
Üstelik, “Beykoz Camları”, bu yönleriyle de Osmanlı İmparatorluğu’nun büyük önem vererek başlattığı bir dizi sanayileşme projesinin camcılık konusunda elde ettiği “ürün kimliği ölçeğindeki” başarılı temsilcileridir.
O nedenle, bugün koleksiyonların camlı bölmelerde sessizce duran “Beykoz camları”, gerçekte 19. yüzyılda, Boğaziçi bölgesini gelişmiş bir organize sanayi bölgesine dönüştürme projelerinin heyecan dolu ve yapıcı günlerini temsil etmektedir. Bu yönden bu camların her biri, dönemlerinin hareketli olaylarını özetleyen birer sessiz “İstanbul eseri”dir.
Bu eserler Beykoz bölgesindeki yaklaşık iki yüz yıllık bir sürekliliğin temsilcileridir. O dönemdeki sanatımızın, şiirimizin, müziğimizin ve kültürümüzün cam teknolojisi üzerinde özetlenerek yansıması olarak, özel bir anlam da taşırlar.
Bütün bunların yanı sıra, kitapta “Beykoz camları”nın başlangıcından bugüne kadarki gelişiminin teknik özellikleri inceleniyor. Böylelikle “Beykoz camları” ile ilgilenen veya koleksiyon yapanlar, bu camların üretiminde kullanılmış olan eski teknikler hakkında da belirli bir ölçüde teknik bilgi bulacaklardır.
Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi / Türkiye