Şehit Teğmen Tahir Ün

Teğmen Tahir Ün’ün Kısa Hayatı ve Şehadet Hikayesi

Ege’nin en büyük ilçesi Akhisar’da şehir merkezini tren istasyonuna bağlayan ana caddeye adını veren Şehit Teğmen Tahir Ün, 15 Ocak 1926’da Akhisar’da doğmuştur. Akhisar’da devam ettiği ilkokul ve ortaokuldan sonra, Maltepe Askeri Lisesi ve Kara Harp okulunda okumuş; Harbiyeyi 1947-2 sicil numarasıyla, ikincilikle bitirmiştir. Ankara Mamak Muhabere Okulunun ilk yıllarında bulunan Tahir Ün, 1950’deki Kore Savaşına katılmak üzere gönderilen 1. Türk Tugayında Teğmen rütbesiyle görev almıştır.

Kore Savaşı, 1950 yılında SSCB ve Çin destekli Kuzey Kore kuvvetlerinin Güney Kore’yi işgal etmeye kalkışması sonucu A.B.D. önderliğinde oluşturulan çok uluslu bir “Birleşmiş Milletler” gücünün Güney Kore’yi savunma görevi almasıyla çıkmış bir savaştır. Soğuk savaşın sıcak savaşa dönüştüğü 20. yüzyılın önemli olaylarından biri olmuştur.

Yola çıkmadan önce Akhisar’a gelerek ailesiyle ve yakınlarıyla görüşen Teğmen Tahir Ün, 1950’nin Eylül ayında birliğiyle beraber İskenderun limanından gemiyle Kore’ye hareket etmiştir. Yaklaşık bir ay süren yolculuktan sonra Ekim ayı sonlarında Kore’nin Güneyindeki Pusan Limanına varan Tugayımız, derhal biraz Kuzeydeki Taegu’ya geçerek burada bulunan Birleşmiş Milletler Kuvvetlerine katılmış ve Amerikan kuvvetlerine bağlı bir alt birlik olarak görev almıştır.

Türk Tugayı bir müddet sonra Amerikan Birliklerinin hareketine tabi olarak Kuzeye doğru ilerlemiş ve Kore’ye vardıktan yaklaşık bir ay sonra, Kasım ayı sonlarında şimdiki Kuzey Kore topraklarında kalan Chongchon Çayı ve Kunuri mevkiine varmıştı. Teğmen Tahir Ün’ün, mesleğinin ehli bir muhabereci olarak Amerikan ve Türk birlikleri arasındaki iletişimi sağlama görevinin yanısıra, aynı zamanda İngilizce ve Fransızca bilmesi sebebiyle yabancı birliklerle iletişimde önemli rol oynadığı muhakkaktı. 1950 Kasımının bu son günlerinde Kunuri bölgesinde doğa şartları son derece olumsuzdu. Geceleri dondurucu derecede soğuk, birliklerimiz ise arazinin yabancısıydı.

İşte bütün bu olumsuzlar varken, 26 Kasım günü Kuzeyden Çinlilerin ani baskını sonucu ünlü Kunuri Savaşı patlak vermiştir. Bu savaş, Amerikan ve bağlı Birleşmiş Milletler birliklerinin bozulması ve büyük çapta geri çekilmesiyle sonuçlanmış, tüm Kore Savaşındaki en zorlu muharebelerden biri olarak tarihe geçmiştir. Amerikalılar Çinlilerin sayıca çok üstün olduklarını ve bir çok noktadan saldırdıklarını anlayınca, Türk Tugayına Çinlilerle sıcak temas emri vererek, çekilen birliklere güvenli bir geri çekilme alanı oluşturmaya çalışmıştır. Bu müthiş ezici saldırı sırasında direk ateş hattında kalan 5455 kişilik tugayımız onbinlerce kişilik Çin kuvvetlerine karşı kahramanca direnmiş, 27-29 Kasım 1950 arası askerlerinin %70’ini kaybetmek pahasına başta Amerikan olmak üzere dost birliklerin nispeten az bir kayıpla geriye çekilmesine olanak yaratmıştır. Amerikalılar, bütün olumsuz koşullara rağmen Türklerin kahramanca ortaya koydukları bu savaşı ve fedakarlığı, bugün bile hala şükranla anmaktadırlar. Teğmen Tahir Ün de işte bu talihsiz savaş sırasında birliğiyle beraber kahramanca savaşarak şehit düşmüştür.

Eldeki son bilgilere göre, olası Çinli saldırısına karşı mevzi tutmaya çalışan tugayımızın hareketi sırasında “geri dön” emri alan Tahir Ün ve birliği, çok dar bir dağ yolunda büyük telsiz kamyonunu geri çevirmeye çalışırken 27 Kasım 1950 gecesi 23:30 sularında baskına uğramışlardır. Gece karanlığında kurtulabilen bazı askerler baskın anında Teğmen Tahir Ün’ü son olarak “Ateş serbest!” komutunu haykırırken işittiklerini anlatmışlardır. Kunuri Savaşının cereyan ettiği topraklar Birleşmiş Milletler Kuvvetleri tarafından bir daha geri alınamadığından, Teğmen Tahir Ün’ün naaşı ve künyesi ne yazık ki hiçbir zaman ele geçirilememiştir. Daha sonraları baskın esnasında Teğmen Tahir Ün’le birlikte bulunan Amerikalı Muhabere Yüzbaşısı Michael J. Lorenzo’nun ölmediği ve esir düştüğü öğrenilmiştir. Lorenzo yaklaşık 3 yıl sonra, Eylül 1953’te serbest bırakılmış ve vatanına dönmüştür.

Kunuri Savaşı birliklerimiz açısından çok talihsiz ve acı kayıplar verilmiş bir savaş olarak tarihe geçmiştir. Ordumuz bir-iki gecede 5455 kişiden 3514 kayıp vererek, (741’i şehit olmuş, 2068’i yaralanmış ve 705’i de kaybolmuş ya da esir düşmüş) Amerikan ve bağlı birliklerinin büyük zarar görmesine mani olmuştur. Amerika Birleşik Devletleri daha sonra Türklerin bu cesaretine ve fedakarlığına karşılık, ülkemizin 1952’de NATO’ya kabul edilmesinde önemli rol oynamış ve çeşitli yardım paketleri çerçevesinde ülkemize önemli maddi yardımlar yapmıştır. Kore Savaşının ülkemiz açısından diğer bir önemli sonucu da Türk, Güney Kore ve Amerikan halkları arasındaki yakın dostluk ve güven ilişkisinin başlaması ve gelişmesidir. Kunuri Savaşı hakkında daha fazla bilgi almak isteyen ziyaretçilerimiz ayrıntılı sayfamızı okuyabilirler.

Teğmen Tahir Ün, Cumhuriyet tarihinde “Muhabere” sınıfından ilk ve tek subay şehidimiz olmuştur. Güney Kore’nin Pusan şehrindeki Türk Şehitliğindeki kitabede adı yazılıdır. Kısa zamanda çok emek verdiği Ankara Mamak Muhabere Okulunda da onun adını ölümsüzleştirmek için bir binaya ve caddeye onun adı verilmiş ve şehit olduğu 1950’den 1960’ların sonlarına dek her yıl Kasım ayında bir anma töreni düzenlenmekteydi. Ankara’da Kore Parkı’ndaki Kore Şehitleri Anıtı’nda ismi en başta çakılıdır. Ankara Kara Harp Okulu’nda bulunan abide sütunlardan biri ona aittir. Çevresinde ve doğup, büyüdüğü Akhisar’da iyi karakteriyle tanınan ve sevilen, genç yaşında şehit düşen bu kahraman Türk subayının adı Akhisar’lılar tarafından şehrin ana caddesine verilmiş ve hemşehrileri onunla duyduklarını gururu bu şekilde ifade etmiş, adını ölümsüzleştirmişlerdir.

Kısa yaşamında mesleği gereği elektronik muhabere ve telsiz tekniğinin yanı sıra edebiyat ve beşeri ilimlerle de ilgilenmiş, çok sayıda şiir yazmış ve ayrıntılı bir günlük tutmuştur. Ortaokul yıllarından şehit olduğu güne kadar günü gününe tuttuğu günlüğü bir roman sürükleyiciliğiyle okunabilmektedir.

Kore’deki Kunuri Savaşında ortaya çıkan en olumsuz koşullarda bile Türklüğe yaraşır bir şekilde cesurca görevini yerine getiren, ülkesi ve görevi adına hayatını hiçe sayan Muhabere Teğmeni Tahir Ün’ü ve diğer şehitlerimizi hiçbir zaman unutmayacağız. Onları takdir ve şükranla anıyoruz.

Kaynak: Şehit Teğmen Tahir Ün Anıt Sitesi