Çok eski dönemlerden itibaren tarih yazma geleneğini sürdüren Çinliler, gerek kendileri gerekse Orta Asya’da yaşayan diğer kavim ve devletler ile ilgili bilgileri aktarmışlardır. Dolayısıyla Çin kaynakları, yazılı kültürü olmayan toplumların geçmişini aydınlatmada büyük katkıda bulunmuştur.
Çin’in resmi hanedanlık kayıtları olan “24 Tarih”, Han Hanedanlığı’ndan (M.Ö.206-M.S.220) Ming Hanedanlığı’na (M.S.1368-1644) kadar olan geniş bir tarihi dönemi içine almaktadır. Bu kayıtlar, Orta Asya tarihi açısından önem taşımakta, bu alanda yapılacak olan araştırmalara ilk elden kaynak oluşturmaktadır. Ayrıca, bilinen ilk yazılı belgelerimizin Göktürk dönemine ait olduğu düşünüldüğünde, kayıtlarda Türkler ve Türklerden önceki budunlar hakkında bilgilere yer verilmiş olması, bunların Türk tarihi bakımından önemini ortaya koymaktadır. “24 Tarih” sayesinde, az bilinen bir döneme ait yeni bilgiler ortaya çıkmaktadır.
Resmi hanedanlık kayıtları içinde, kişi adlarına göre düzenlenmiş biyografiler ile kavim ve yöre monografileri bölümleri yer almaktadır. Bunların birçoğu farklı kişiler tarafından toparlanıp yazılmıştır. Bu nedenle, yapılacak bir araştırmada, her bir bölüm içindeki bilgilerin karşılaştırılarak kullanılması bilgi eksikliği ya da yanlışını ortadan kaldıracaktır. Kayıtların değişik zamanlarda basılmış nüshaları bulunmaktadır, bu çalışmada, noktalama işaretlerinin yerleştirilmiş olduğu Zhonghua Basımevi tarafından Pekin’de basılmış olan nüsha kullanılmıştır.
Oldukça kapsamlı bir kaynak oluşturan Çin’in resmi hanedanlık kayıtlarının bundan sonra yapılacak araştırmalarda kolay kullanımını sağlamak için bir ön kılavuz niteliğindeki bu çalışmada, “24 Tarih” adı altında toplanan 24 kitabın kapsamına giren 235 cilt ve 3249 bölüm hakkında ayrı ayrı genel bilgi verilmiş, her birinin içinde yer alan Türk kavimlerinin ve Türklerle ilgili diğer kavimlerin monografileri kaynaktaki yeri, kapsadığı tarih ve metnin içeriği başlıkları ile ortaya konmaya çalışılmıştır.
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi / Türkiye