Bölüm: 23 Çin Çaşıtı
Başkumandan Hoay-i’nin Gök Türkler’e karşı yüz bin kişiyle yapacağı saldırış bir türlü anlaşılmayan sebepler yüzünden suya düşünce Vu Katun çok üzüldü. Hele Bilge Tonyukuk’un alay etmesi onu âdeta hasta etti. Gök Türkler’e yeniden bir savaş açabilmek ve başarıyla bitirmek için kendisine müttefikler aramağa başladı. İlk aklına gelen de Dokuz Oğuzlar oldu. Dokuz Oğuzlar her ne kadar Gök Türkler’e yenilmişler ve baş eğmişlerse de içten içe düşmanlık güttükleri de muhakkaktı. Vu Katun önce onları ayaklandırmayı ve Gök Türkler onlarla uğraştıkları sırada güneyden yüklenmeğe tasarlıyordu. Bu iş olursa Hoay-i’nin de itibarı yeniden yükselecekti.
Çin Katunu bu tasarı üzerine Hoay-i ile uzun uzun görüşüp konuştuktan sonra ondan Dokuz Oğuzlar’a gönderilecek adam hakkındaki fikrini sordu. Başkumandan da hiç düşmeden başyaver Yin-şao’yu salık verdi.
Vu Katun büyük bir iş üzerinde olduğuna inanıyordu. Başyavere buyruklarıyla birlikte bir kese dolusu akça verdikten sonra onu yola çıkardı.
Yin-şao büyük Çin duvarını geçtikten sonra Karabuka olmuştu. Çin’den Türkeli’ne giden bir Çin çaşıtı gibi değil, anayurda dönen bir Türk gibi hareket ediyor, atının üstünde uyuyor, av avlayıp kebap yapıyor, ara sıra at koşturarak gönül eğlendiriyordu.
Böyle yapa yapa bir gece vakti Ötüken’e ulaştı. Kendisi isteyerek geceyi seçmişti. Herkese görünmeden Bilge Tonyukukla konuşmak, sonra Dokuz Oğuzlar’a doğru yola çıkmak istiyordu. Karabuka, Bilge Tonyukuk’a bütün bildiklerini ve aldığı vazifeyi anlattı.
Tonyukuk ona yeni buyruklar verdi. Bütün bu işler gecenin oldukça kısa zamanında görüldü. Sonra Karabuka ömründe Ötüken’i görmemiş bir Çinli gibi kuzeye doğru at saldı.
Karabuka böylece yol alır ve Çin’in sıkıcı duvarlarından, saçma törenlerinden uzak bulunduğu için Tanrı’ya şükrederken bir gün hiç ummadığı anda bir uğursuzluk oldu: Atı ile birlikte bir dereyi geçerken at batağa saplandı, bir iki debelendikten sonra dibe çöküp boğuldu. Karabuka kendisini güçlükle kurtararak karşı kıyıya attı. İşin kötüsü bütün yiyecek ve akçasıyla kılıcının da atla birlikte batağa gömülmesiydi. Atsız, azıksız, akçasız olarak yay ve sadağıyla birlikte bozkırda yapayalnız kalmıştı. Hâlbuki atı olsa bile Dokuz Oğuzlar’a ancak üç dört gün daha gittikten sonra varabilecekti. Atsız kalınca artık ne yapacağını bilemiyordu.
Karabuka şöyle bir düşündü: Ötüken yolu daha uzaktı. Yine en çıkar yol kuzeye, Dokuz Oğuzlar’a yönelmekti. O da işi Tanrı’ya bırakarak öyle yaptı. Kuzeye doğru yürümeğe başladı.
İlk günü bir iki kuş avlayıp kızarttı. İkinci günü av bulamadı. Yalnız soğuk bir kaynaktan kana kana içti. Üçüncü gün bir tavşan vurdu ve bir öğünde yedi. Dördüncü, beşinci günler ne av avladı, ne de su buldu. Altıncı gün açlık ve susuzluktan dizleri titreyerek yürüdü. Bir geyiği okla yaraladı. Fakat geyik kaçıp kurtuldu. Yedinci gün, elleri titrediği için pek yakından attığı oku bir tavşana değdiremedi. Bir ağaçlığa geldi. Ağaçların dibine yattı. Baygın bir halde uyku ile uyanıklık arasında kalıp sızdı.
Güneş batıyordu. Bir ses duyar gibi oldu. Kulağını yere koyup dinledi: Atlılar yaklaşıyordu.
Karabuka gelenlerin kim olduğunu bilmediği ve kendi durumu kuşkulandırıcı olduğu için son gücünü toplıyarak ağaçlığın en sapa yerine gelip en sık dallarına tırmandı. Yaprakların arasında iyice gizlenip bekledi.
Epey sonra on atlı gelerek ağaçlıkta mola verdiler ve kızarmış etlerini yemeğe başlayarak Karabuka’nın da iştahını kabarttılar. Bunların konuşmalarına kulak veren çaşıt çok geçmeden Gök Türk olduklarını anladı. Zaten bu on kişi de Ay Hanım’ın yanından dönen Binbaşı Pars buyruğundaki Gök Türk elçilerinden başka kimse değildi. Gece olunca nöbete duran iki kişiden başka hepsi yerlere uzandılar ve keçelerine sarılarak uyudular.
Karabuka ağaçta fırsat kolluyordu. Nöbetçilerin kendisinden en uzakta olduğu bir sırada gürültü etmemeğe çalışarak ağaçtan aşağı kaydı. Koyu bir gölgede yere yatarak durdu. Sonra sürüne sürüne biraz ilerledi. Yeniden durarak uzun zaman bekledi. Kendisinden otuz kırk adım ilerde yolculardan birinin atı duruyordu. Çevresine çabuk bir göz attı. Nöbetçinin biri elli adım uzaktaydı. Hiç telâş etmeden kalktı. Gayet tabii bir yürüyüşle ve biraz gürültü ederek ata yaklaştı. Nöbetçi ona dönerek: “Kim o” diye seslendi.
Karabuka atın yanına varmıştı. Bir sıçrayışta üzerine yerleşerek:
– “Şöyle biraz dolaşacağım” diye cevap verdi ve atı tırısa kaldırarak güneye doğru sürdü. Nöbetçi tam Gök Türk ağzıyla verilen cevaptan ve atın güneye, Ötüken’e doğru yöneltilmesinden dolayı hiçbir şeyden şüphelenmemişti. O sırada henüz uyumamış olanlar da bunu Ersegün’ün deliliği sanmışlardı. Karabuka ise biraz sürdükten sonra yiyecek torbasına el atmış, atı batı yönüne çevirmiş, gece yarısına doğru da yeniden kuzeye dönerek Dokuz Oğuzlar’a doğru yol almağa başlamıştı.
Dokuz Oğuz Eli’ne vardığı zaman torbadaki azık bitmiş, kendisi de yorgunluktan bitkin bir hale gelmişti. Çünkü atını uğruladığı Gök Türkler işin farkına vararak ardına düşmüşler, arada uzun, yıpratıcı ve heyecanlı kovalamacalar olmuştu. Karabuka bu kovalamaca da onları şaşırtmak için yine yön değiştirdiğinden yolu uzamış, son iki gününü aç geçirmişti.
Dokuz Oğuzlar’ın arasına varınca ilk işi yiyecek istemek oldu. Kendisini Kıtaylar’dan kaçmış bir Çin tutsağı diye tanıttı ve aralarında kalmak için izin istedi. Dokuz Oğuzlar bu işi Ay Hanım’a duyurdular. Kağan kızı onu otağına çağırarak sorguya çekti ve onun yere diz vurarak selâm verişinden şüphelendi. Çünkü bu diz vuruşu tam Türk göreneğince yapılmıştı. Bundan başka adının Yin-şao olduğunu söyleyen bu adam tam Gök Türk ağzıyla güzel bir Türkçe ile konuşuyor, üstelik de yüzü Çinliye değil Türk’e benziyordu.
Ay Hanım’ın otağında beğ olarak yalnız Yüzbaşı Kadır Bağa bulunuyordu. Kunı Sengün ve Tungra Sem ölmüşlerdi. Dokuz Oğuz Eli’nde Kadır Bağa’dan başka beğ kalmamıştı.
Yin-şao bir aralık Ay Hanım’a çok mühim ve gizli bir şey söyliyeceğini bildirdi. O da ne söyliyecekse Kadır Bağa’nın yanında söylemesi gerektiği cevabını verdi. O zaman Yin-şao koynundan küçük bir kese çıkardı. İyice dikilmiş olan bu keseyi dişiyle yırtarak içinden bakır levha çekti. Bunu Ay Hanım’a sunarak:
– “Çin katunu Vu Katun’dan elçi olarak geliyorum” dedi.
Levhanın üstünde Vu Katun’nun mühürü kazılmış, altına da Çince “Yin-şao elçimizdir” kelimeleri yazılmıştı.
Ay Hanım, gönülleri okuyan keskin ışıklı gözlerini Yin-şao’ya dikmişti. Ahenkli sesiyle:
– “Çin katunu benden ne istiyor” diye sordu.
Elçi cevap verdi:
– Gök Türkler’i ortadan kaldırmak için birlikte hareket.
Ay Hanım sustu. Elçi, sözlerine devamla:
– Çin katunu iki yüz bin kişilik bir ordu hazırladı. Gök Türkler ortadan kalktıktan sonra Ötüken’e Dokuz Oğuzlar yerleşecek ve Çin katunu size her yıl darı ve kumaş yollıyacak.
– Çin ordusu Gök Türkler’i yok etmeğe yeter kuvvette iken bizim birkaç yüz çerimizin yardımına ihtiyaç duyar mı?
Çin elçisi bu soru üzerine biraz duraksadı. Fakat bunun cevabını bulmakta da gecikmedi:
– Dokuz Oğuz çerisi ne kadar az olsa yiğitliği bakımından yine büyük bir değer taşır. Gök Türkler gibi çetin bir yağı ile savaşırken böyle yiğit bir ordu ihmal olunamaz.
– Güzel söyledin elçi! Ama elçiler kendilerini gizliyerek gelmezler. Sen niçin gizliyerek geldin?
– Yumuşum gizli olduğu için Dokuz Oğuzlar’ın bile duymaması gerekti. Vu Katun öyle buyruk verdiği için gizli geldim.
Ay Hanım düşünceye dalmıştı. Elçiye bakmakta olduğu halde aklından türlü ihtimaller geçiyordu. Karabuka ise kağan kızının bakışlarından rahatsız olduğunu duyuyor, onun güzelliğine şaşmaktan kendini alamıyordu.
Nihayet Ay Hanım, Kadır Bağa’ya buyruk vererek her hangi bir Dokuz Oğuz’un çadırında elçinin konuk edilmesini söyledi ve: “Seni yine çağırtırım” diyerek onu otağından çıkardı.
Sonra, aldığı buyruğu yerine getirerek tekrar karşısına gelen Kadır Bağa’ya:
– “Yüzbaşı! Bu elçiyi gözaltında bulundur. Galiba bir Gök Türk çaşıtı” diyerek onu hayretler için içinde bıraktı.